Αρχισυντάκτης Λύνγκε

Redaktør Lynge

Πρόλογος: Εβίνα Τσαγκαράκου

Ο Αρχισυντάκτης Λύνγκε του Κνουτ Χάμσουν πρωτοκυκλοφόρησε το 1893 και γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία ─είναι, μάλιστα, το πρώτο έργο τού νομπελίστα λογοτέχνη που επανεκδόθηκε. Παρ’ όλα αυτά η δριμεία κριτική που ασκείται σε αυτό στον αριστερό Τύπο το καθιστά ένα έργο που, αν και είναι εξαιρετικά επίκαιρο, δεν είναι «πολιτικώς ορθό».

Για πρώτη φορά στη Νορβηγία κυβερνά η αριστερά. Η κυβέρνηση έχει αθετήσει τις υποσχέσεις της. Η απογοήτευση είναι διάχυτη στον κόσμο. Ανάμεσα στους αριστερούς, υπάρχουν οι κυνικοί και αδίστακτοι αριβίστες, που εκμεταλλεύονται τα πάντα για ίδιον όφελος, αλλά και άλλοι αντιτιθέμενοι σε αυτούς που φαίνονται πιο αγνοί. Ο αριστερός Τύπος δεν υπηρετεί την αλήθεια, αλλά με κάθε μέσον, χωρίς τον παραμικρό ηθικό ενδοιασμό και με χαρακτηριστικό κυνισμό επιδιώκει την αύξηση της κυκλοφορίας του και συνακόλουθα την αύξηση των κερδών και της πολιτικής επιρροής του. Κι όταν δεν τον διακρίνει αυτός ο αριβισμός, είναι ηττοπαθής και υποταγμένος, «υποκλίνεται τις υποκλίσεις που πρέπει να υποκλιθεί»… Ο Λύνγκε, ο αριστερός αρχισυντάκτης της αριστερής εφημερίδας «Γκαζέτα», είναι αποφασισμένος να ξεπεράσει τις ταπεινές καταβολές του, να πάρει τη ρεβάνς για την περιφρόνηση που έχει δεχθεί στο παρελθόν, και όσο αυξάνονται τα κέρδη του και η επιρροή του, τόσο γίνεται κυνικός και αδίστακτος.

Ο Χάμσουν εμπνεύστηκε τον κυνικό αδίστακτο αρχισυντάκτη Λύνγκε από τον Olaf Thommessen, διάσημο αρχισυντάκτη αριστερής εφημερίδας της εποχής. Το έργο αυτό θεωρείται η πιο οξεία προσωπική επίθεση στην ιστορία της νορβηγικής λογοτεχνίας, μιας και ο Νορβηγός αναγνώστης εκείνης της εποχής αναγνώριζε αμέσως στο πρόσωπο του Λύνγκε τον αριστερό αρχισυντάκτη Thommessen.

Ο Χάμσουν είπε πως ο Αρχισυντάκτης Λύνγκε «καίει σαν το μίσος». Σίγουρα, πρόκειται για μια σφοδρή επίθεση στον αριστερό Τύπο αλλά και στον αριστερό τύπο ανθρώπου, με τον κυνισμό του, τη ροπή του προς την άγρια εκμετάλλευση των άλλων, την υποκρισία του, την τάση του για προδοσία, κι αυτής ακόμη της αγάπης, συχνά στο όνομα των αρχών του, πάντοτε, όμως, προς το δικό του συμφέρον. Και αν στο μυθιστόρημα περιγράφεται και η άλλη πλευρά, των πιο αγνών και ιδεαλιστών αριστερών, παραμένει γεγονός ότι στο τέλος κανείς τους, και ο πιο ιδεαλιστής, ο πιο αγνός δεν είναι εντελώς αθώος.